Als we in de Europese Unie doorgaan met het verstoken van kolen, olie en gas in het huidige tempo, is de limiet voor de hoeveelheid CO2 die we nog mogen uitstoten al over negen jaar bereikt. Dat blijkt uit onderzoek van Milieudefensie en Friends of the Earth dat is uitgevoerd door Professor Kevin Anderson en dr. John Broderick van het Tyndall klimaatcentrum. Zij hebben uitgerekend wat het Klimaatakkoord van Parijs betekent voor het gebruik van fossiele brandstoffen in de Europese Unie.
Het rapport is dinsdag gepubliceerd in twaalf Europese landen in aanloop naar de Klimaattop in Bonn. Op verzoek van Milieudefensie keken de onderzoekers met name naar de rol van aardgas als ’transitiebrandstof’. Dat is een door de gassector veel gebruikte term die suggereert dat aardgas de overstap naar alleen maar duurzame energiebronnen als wind, zon en aardwarmte kan versoepelen. Volgens de onderzoekers biedt het Klimaatakkoord echter bijna geen ruimte meer om gas te blijven stoken. Alleen als we onze broeikasgasemissies fors verminderen is er voor de Europese landen nog tot 2035 ruimte voor het gebruik van aardgas, concluderen zij. Na 2035 is er zeker geen rol meer voor kolen, olie of gas. Dan is het CO2-budget dat het Klimaatakkoord biedt op. Alleen als we het gebruik van fossiele brandstoffen jaar na jaar met meer dan 10 procent per jaar verminderen – tien keer sneller dan nu in Nederland gebeurt -, blijft er wat speelruimte over en kunnen we de komende tien tot twintig jaar gas blijven inzetten.
Haast
Uit dit onderzoek blijkt onomstotelijk dat we haast moeten maken met de energietransitie. De Nederlandse regering heeft met het ondertekenen van het Klimaatakkoord van Parijs beloofd klimaatverandering serieus te nemen. Dat betekent dat we tot 2035 hebben om de zogenoemde energietransitie uit te voeren: onze huizen van het gas te halen en ook elders onze uitstoot van broeikasgassen naar nul te brengen. Het jaar 2050, waar het Nederlandse kabinet zich op richt is veel te laat. Dat zou betekenen dat we CO2 blijven uitstoten en de CO2-deken om de aarde zo dik wordt dat de temperatuur meer dan 2 graden zal stijgen. De koolstofdioxide (CO2) die vrij komt bij het verbranden van aardgas is de belangrijkste oorzaak van het klimaateffect van aardgas. CO2 blijft honderden jaren in de atmosfeer aanwezig.
Gas importeren is geen oplossing voor einde Nederlandse gaswinning
De onderzoekers laten zien dat gas importeren geen alternatief kan zijn voor de gaswinning in Nederland. Gas importeren via lange pijpleidingen of met tankschepen vol vloeibaar gas (LNG) is slechter voor het klimaat dan het gebruik van gas uit de Noordzee. Vooral bij de winning van schaliegas, gaswinning in landen met gebrekkig toezicht en bij transport is er een risico op grote methaanlekkages, schrijven de onderzoekers. Zo blijkt de negatieve impact op het klimaat van productie en transport en gebruik van vloeibaar aardgas (LNG) twintig procent hoger dan voor aardgas uit de Noordzee. Transport van gas via pijpleidingen over lange afstanden, zoals van Rusland naar West-Europa kan nog schadelijker zijn. Het importeren van gas en het verder ontwikkelen van de gasrotonde in Rotterdam is derhalve geen verstandige beslissing.
Methaan
Waar velen aan voorbij gaan is dat transport van aardgas overal gepaard gaat met methaanlekkage. Als methaanemissies niet afnemen zal de hoeveelheid methaan in de atmosfeer niet afnemen en een bijdrage leveren aan de temperatuurstijging van 0,6 graden, stellen de onderzoekers. Methaan is een zeer sterk broeikasgas dat ongeveer 10 jaar in de atmosfeer blijft. Volgens Anderson en Broderick is methaan een 34 keer zo sterk broeikasgas als koolstofdioxide. In de landen waar is onderzocht of de methaanconcentraties kloppen met de schattingen, blijkt dat overheden methaanlekkage zwaar onderschatten. In Nederland zijn geen goede metingen gedaan.
Het volledige rapport kunt u hier downloaden.
Lees meer over de aardgastransitie.